Những câu hỏi thường gặp khi mới bắt đầu đầu tư chứng khoán

Sau màn lao dốc của thị trường chứng khoán ở Việt Nam vào đầu năm, các nhà đầu tư “mới” đã nhận định đây là thời điểm tốt nhất để gia nhập vào thị trường chứng khoán ở Việt Nam khi giá cổ phiếu đang quá rẻ. Đầu tư chứng khoán đã trở thành một cơn sốt, bùng nổ một cách kỷ lục. Tuy nhiên, để không phải trở thành những con “gà” có thể bị thịt bất cứ lúc nào thì bài viết này sẽ giúp bạn mạnh mẽ hơn trong chiến trường khắc nghiệt này.

Đầu tư chứng khoán đã trở thành một cơn sốt, bùng nổ một cách kỷ lục

Kiến thức cơ bản về thị trường chứng khoán

Chứng khoán là gì ?

Chứng khoán chính là một bằng chứng xác nhận về sự sở hữu hợp pháp của chủ sở hữu với tài sản hoặc phần vốn của một tổ chức phát hành cụ thể. Chứng khoán có thể là hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hay dữ liệu điện tử.

Cổ phiếu và trái phiếu là 2 loại chứng khoán thường được giao dịch tại Việt Nam.

Minh họa giao dịch chứng khoán

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu là chứng nhận số tiền nhà đầu tư cho nhà phát hành vay nợ có thời hạn cụ thể. Người mua sẽ trở thành chủ nợ của người bán, người bán sẽ phải trả một khoản lãi suất đã thỏa thuận trước cho người mua theo thời gian cho đến khi trái phiếu hết hạn. Ở Việt Nam giao dịch trái phiếu không quá phổ biến như cổ phiếu.

Cổ phiếu là gì?

Theo Khoản 2 Điều 4 của Luật Chứng khoán năm 2019, thì cổ phiếu chính là loại chứng khoán có vai trò xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của mình trong tổ chức phát hành.

Điều này có nghĩa là nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu của 1 công ty thì lượng cổ phiếu mà bạn sở hữu sẽ chứng nhận số tiền mà nhà đầu tư đó góp vốn vào 1 công ty cổ phần. Khi đó bạn cũng sẽ trở thành cổ đông của công ty đó.

Khi nào phát hành chứng khoán ?

Phát hành chứng khoán là hình thức huy động vốn cho doanh nghiệp, có 2 hình thức chứng khoán:

Vay vốn bằng trái phiếu: khi đó sẽ phát hành trái phiếu có thời hạn để vay vốn và sẽ trả lãi cho người mua. Người mua không có quyền can thiệp hoạt động kinh doanh.
Huy động vốn bằng cổ phiếu: khi đó sẽ phát hành cổ phiếu, người mua sẽ trở thành cổ đông. Nắm giữ càng nhiều cổ phiếu thì quyền sở hữu giá trị của doanh nghiệp càng lớn.

Ai là người phát hành chứng khoán ?

Doanh nghiệp ở Việt Nam phần lớn được tổ chức bởi 2 hình thức:

Công ty trách nhiệm hữu hạn: chỉ được phát hành trái phiếu
Công ty cổ phần: được phát hành cả 2 loại chứng khoán

Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có thể phát hành chứng khoán. Các doanh nghiệp được phép phát hành chứng khoán phải có nguồn tài chính ổn định, vốn điều lệ đạt tiêu chuẩn và phải có uy tín, danh tiếng trong lĩnh vực kinh doanh được sở. Và chỉ khi trở thành công ty niêm yết được công nhận bởi cơ quan có thẩm quyền.

Chứng khoán được phát hành bởi công ty niêm yết

Ngoài các doanh nghiệp Chính phủ và một số tổ chức khác như Quỹ đầu tư, quỹ tài chính trung gian,.. cũng có thể phát hành chứng khoán để huy động vốn.

Thị trường chứng khoán là gì ?

Về cơ bản, thị trường chứng khoán chính là nơi trao đổi, mua bán, chuyển nhượng các loại chứng khoán. Các sàn giao dịch chứng khoán là các nền tảng phương tiện được coi là trung gian, là người môi giới của người mua và người bán. Hầu hết các hoạt động mua bán trên thị trường chứng khoán sẽ được diễn ra trên các sàn chứng khoán.

Có 2 cấp thị trường chứng khoán:

Thị trường sơ cấp: là nơi mua bán chứng khoán mới phát hành giữa chủ thể phát hành và người mua.
Thị trường thứ cấp: là nơi mua bán, trao đổi chứng khoán đã giao dịch trên thị trường sơ cấp giữa các nhà đầu tư. Đây là nơi để bạn đầu tư chứng khoán.

Tham khảo: Hướng dẫn cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu

Sàn giao dịch chứng khoán

Đầu tư chứng khoán là gì ?

Nói đơn giản, đầu tư chứng khoán là việc hưởng lợi từ việc giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Từ lãi suất của trái phiếu
Từ cổ tức
Từ chênh lệch giữa mua và bán

Đầu tư mua bán các loại chứng khoán

Cần những kiến thức gì để đầu tư chứng khoán?

Người đầu tư chứng khoán có 2 phong cách:

Đầu cơ ngắn hạn là một hình thức rủi ro cao bởi tính biến động ngắn hạn của cổ phiếu, nhà đầu tư ngắn hạn phải nắm bắt kỹ năng phân tích kỹ thuật tốt để nắm rõ.
Đầu tư dài hạn, nhà đầu tư sẽ dễ bảo toàn nguồn vốn của mình, ngoài chênh lệch mua bán. lợi nhuận còn đến từ cổ tức.

Suy cho cùng thì đầu tư vào chứng khoán cũng là một loại cờ bạc, lời và lỗ phụ thuộc phần lớn vào thị trường. Tuy nhiên, người con bạc có kỹ năng sẽ nắm được phần thắng cao hơn. Đọc hiểu và phân tích được báo cáo tài chính của các doanh nghiệp là một điều kiện quan trọng nhất. Do đó, ngoài kiến thức tài chính nền tảng, những kiến thức có ích cho đầu tư như: kiến thức về kinh tế vĩ mô, chu kỳ kinh tế, tâm lý đầu tư và quản trị rủi ro.